Chuyên mục "Kỹ năng làm cha mẹ" - Dạy con cũng cần phải học

Trường hợp của chị MM – Quận Tân Bình, TP. HCM là một ví dụ điển hình. Vốn là một người kinh doanh nên chị không có nhiều thời gian quan tâm đến con. Mới đây, tình cờ đọc được quyển nhật ký của con, chị sững sờ “... Mình rất hận ba mẹ mình, mình không muốn tồn tại trong đời này nữa. Không ai lo lắng và quan tâm đến mình...” Chị trần tình, thực ra chị và chồng cũng có lúc cãi nhau nhưng khi con cái hỏi thì chị phải nói mọi chuyện không có gì cả. Hằng ngày, chị rời khỏi nhà vào lúc 7h sáng và chỉ quay trở về khi gần 10 giờ tối... Chị bảo rằng tiền tiêu vặt không thiếu, tiền học thì luôn đầy đủ, con cái muốn gì trong khả năng có thể thì chị đáp ứng ngay. “Không biết con tôi còn đòi hỏi gì nữa ở tôi mà lại viết những lời như thế...” – chị buồn bã nói.

Có thể nhận thấy rằng trẻ con ngày nay hết sức nhạy cảm. Với những thay đổi trong gia đình hoặc những mâu thuẫn và xung đột, trẻ con rất dễ dàng nhận ra và muốn mình thực sự là một thành viên được biết, hiểu và cùng giải quyết. Đó là một nhu cầu rất thiết thực và chính đáng.

Nếu như trước khi kết hôn – khóa học tiền hôn nhân là hành trang quan trọng thì sau khi kết hôn, để chuẩn bị có con thì các các bậc cha mẹ cũng nên được trang bị các kỹ năng làm cha mẹ với những nội dung khoa học và hệ thống...

Đơn cử như trường hợp của anh ĐP- một giáo viên nhiều năm kinh nghiệm, đưa con mình đi ăn tiệc cưới. Anh chăm sóc con mình một cách rất chu đáo và gắp từng món ăn cho cháu. Đến món thứ ba, cháu tỏ vẻ không thích thú nên lắc đầu. Anh vẫn từ tốn bón vào chén cháu và bảo rằng ăn một tí cho biết, nhưng cháu lại hét lên: “Đã bảo không ăn mà cứ gắp là sao?”.

Rõ ràng là dạy con không chỉ được thực hiện bằng bản năng hay kinh nghiệm mà nhất thiết cần phải được thực hiện bằng những phương pháp cụ thể và hợp lý. Làm thế nào để hiểu con mà không làm con có cảm giác đang bị dò xét hay kiểm tra quá gắt gao. Làm thế nào không cần vi phạm bí mật của con trẻ như xem nhật ký, đọc lén tin nhắn trên điện thoại hay qua yahoo chat mà vẫn có thể hiểu con? Sẽ không sao có được nếu như không rèn luyện kỹ năng thấu hiểu và làm bạn với con. Đó còn chưa kể đến việc phải theo dõi từng bước đi hay từng sự thay đổi của con mình trong đời sống giới tính để rồi đủ can đảm và đủ “chuyên môn” để nói với con về sự thay đổi của cơ thể, về sự dậy thì... Không những thế, việc khen ngợi con như thế nào là hiệu quả, hướng nghiệp cùng con dựa trên sự độc lập của con mà không phải là cha mẹ áp đặt... Những điều này là những hành trang cực kỳ cần thiết đối với những bậc làm cha làm mẹ trong cuộc sống hiện đại.

Sẽ không thể sử dụng kinh nghiệm “từng làm con” để dạy dỗ con cái. Càng không thể dạy con bằng bản năng mà thiếu hẳn những kiến thức và những kỹ năng cần thiết. Học, rèn luyện những kỹ năng để hiểu và dạy con nên người là điều cần thiết của các bậc cha mẹ.

TS. Huỳnh Văn Sơn